Het feest voor de bemanningen van de schepen ging niet door. Stel je voor dat het uit de hand zou lopen, dan kom je er niet fraai op te staan in de pers. Ruim tien jaar geleden is dit gebeurd bij de Caribische vlootdagen op Curaçao. Voor de bemanningen van de vele binnenlandse en buitenlandse schepen zou een grote BBQ plaatsvinden op de, overigens vrij afgelegen, kade. Helaas werd die BBQ dus afgeblazen. Het “afbreukrisico” was te groot. Daar waren op dat moment helemaal geen aanwijzingen voor. Niet dat er voorafgaand al zaken uit de hand waren gelopen, helemaal niet. Voor mij was dit een levensgroot voorbeeld van gebrek aan vertrouwen in je personeel.

In de HR-monitor van Defensie van midden 2020 staat dat de belangrijkste reden dat militair- én burgerpersoneel weggaat de wijze is waarop Defensie bestuurd wordt. Hoewel ik het niet zeker weet heb ik een sterk vermoeden dat dat ook een kwestie van vertrouwen in de leiding is. Een voorbeeld daarvan is de aanwijzing van de Secretarisgeneraal van Defensie over het contact met het parlement en de media. Dat document straalt op geen enkele wijze vertrouwen uit richting het personeel. Defensiepersoneel is voor het overgrote deel professioneel en toegewijd. Zij vertellen graag, meestal vol trots, over hun werk. Als ze naar buiten treden met negatieve verhalen, dan is dat vaak omdat zij zich niet gehoord voelen binnen Defensie, dat hun klacht niet serieus wordt genomen, of dat zij zelfs nadelige gevolgen ondervinden van het indienen van een klacht. Overigens niet zo raar als je leidinggevenden hoort zeggen: “en als het je niet bevalt, dan ga je toch weg?!” en zelfs “en als je nog iets wilt worden bij deze baas, dan moet je op een gegeven moment gewoon je mond houden.” Hiermee zorgen deze leidinggevenden niet echt voor een omgeving waarbinnen het personeel klachten kan bespreken. Het zou toch prettig zijn als men zich gaat realiseren dat het personeel klachten niet indient om de organisatie slechter te maken, maar juist om de organisatie beter te maken. De militair begrijpt heel goed dat er informatie is die hij niet kan en mag delen. Als dat wel gebeurt, dan brengt hij zijn collega’s of de organisatie in gevaar en dat is wel het laatste wat hij wil. Ook dat is een kwestie van vertrouwen; het vertrouwen van hun collega’s wil het personeel echt niet schaden. Het is ook wel wat tegenstrijdig. Het personeel is oud en wijs genoeg om wapens te hanteren en geweld te gebruiken, maar blijkbaar niet om de volksvertegenwoordiging en de media te woord te staan. Hoe krom wil je het hebben. En voor beide gevallen geldt gewoon, als het personeel de geldende regels overtreedt, dan volgen maatregelen.

Natuurlijk werkt vertrouwen twee kanten op. Als Defensie de medewerkers het vertrouwen geeft om zelf de afweging te maken om met media en volksvertegenwoordigers te praten, dan moet het personeel dat vertrouwen ook niet schaden. En andersom geldt dat het personeel erop moet kunnen vertrouwen dat Defensie klachten serieus neemt en dat personeel die klachten zonder nadelige consequenties moet kunnen indienen.

Deze week dient een motie in de kamer over het intrekken van de aanwijzing SG. Het lijkt erop dat de Tweede Kamer die motie gaat aannemen. Hoewel de Tweede Kamer er niet over gaat, lijkt het me een krachtig signaal richting de SG. Trek de aanwijzing in en begin met het bouwen van een relatie tussen het personeel en Defensie op grond van vertrouwen in plaats van wantrouwen. Dat is een mooi eerste goed voornemen voor het komende jaar!

Reageren