Een klein beetje buiten het schip, als het in de haven ligt, is het al een stuk minder duidelijk wie waarvan is. Rijksvastgoedbedrijf, DOSCO, inspectie ILT, KMAR, de drijver der inrichting, of toch de kazernecommandant? Over het algemeen met goede bedoelingen, maar helaas ook regelmatig met de instelling “computer says no” of door de, door centralisatie gecreëerde, afstand een groot gebrek aan interesse en gebrek aan kennis over de lokale situatie. En ook op landelijk niveau is het zichtbaar, wie is er nou van? Neem de toeslagen-affaire. Is het de belastingdienst, de regering, de rechterlijke macht, het parlement? Op een enkele uitzondering na vinden die instellingen in ieder geval dat zij niet verantwoordelijk zijn, het is altijd de ander. Ook zag je het met de rellen van afgelopen week: het is de schuld van de politiek, de maatschappij, de politie, corona, maar volgens de relschoppers in ieder geval niet hun schuld.
Het is een terugkerend probleem, ook bij Defensie. Er moet van alles gebeuren, maar in plaats van knopen doorhakken, schuiven de bewindspersonen de keuzes vooruit naar volgende kabinetten. Het geld dat erbij moet voor een goed en eerlijk arbeidsvoorwaardenakkoord, vastgoed, ICT, pensioenen, exploitatie bij de operationele commando’s en ga zo maar door, ontbreekt. Helaas beloven de verkiezingsprogramma’s van nagenoeg alle politieke partijen niet veel verbetering in de komende kabinetsperiode. Ook zij lijken de verantwoordelijkheid niet te willen nemen voor de broodnodige investeringen in onze veiligheid.
Een risico van het schrijven over verantwoordelijkheid is natuurlijk dat ook de schrijver de verantwoordelijkheid afschuift en de ander de schuld geeft van alles. Het is daarom nodig om de verantwoordelijkheid die je kunt nemen, ook daadwerkelijk te nemen. Een van die verantwoordelijkheden van de KVMO (en GOV) is bij te dragen aan het in-stand-houden van een voor haar taak berekende zeemacht (krijgsmacht). Daarvoor is voldoende goed, goed opgeleid en goed gemotiveerd personeel nodig. Gezien de tekorten van gemiddeld 20% bij het militair personeel zijn de huidige instrumenten voor behoud volstrekt ontoereikend. Hoog tijd dus voor een nieuw personeels- en bezoldigingssysteem. De GOV heeft daar de verantwoordelijkheid opgepakt en een aanzet gegeven tot een nieuw personeels- en bezoldigingssysteem. In die systemen is meer ruimte voor de werk-privé balans, persoonlijke voorkeuren en differentiatie in loopbanen. De ideeën zijn onder meer gebaseerd op gesprekken met personeel op diverse locaties en van diverse krijgsmachtdelen. En om te zorgen dat het personeel invloed blijft houden gaan we de plannen verder bespreken met eenheden in den lande. Hopelijk live en anders via sessies op afstand. Daarnaast bespreken we de plannen met andere stakeholders, zoals de andere bonden en, uiteraard, Defensie.
Het is namelijk onze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid te zorgen voor voldoende goed, goed opgeleid en goed gemotiveerd personeel. Een verantwoordelijkheid die we moeten invullen, willen we iets doen aan het enorme tekort aan personeel. Een tekort dat direct negatieve invloed heeft op de inzetbaarheid van Defensie. En ik roep politieke partijen en het kabinet op hun verantwoordelijkheid te nemen en te investeren in veiligheid, om onder meer een nieuw bezoldigings- en personeelssysteem mogelijk te maken. Want hoewel het dragen van verantwoordelijkheid niet altijd even gemakkelijk is, geeft het zeker voldoening. Vraag maar aan die commandant van dat schip!
